1.

Ca ca gặp rắc rối rồi. Huynh ấy đã lấy hết số tiền bán đất của gia đình dành dụm cho huynh ấy đi học để mang một cô nương đang bất tỉnh về.

Huynh ấy nói rằng cô nương đó tên là Vân Nương, là nha hoàn trong phủ nơi huynh ấy từng làm việc trước đây, nàng ấy đã giúp đỡ ca ca rất nhiều.

Ca ca không thể để ân nhân của mình rơi vào khốn khó. Cha mẹ ta thoáng cái như già đi nhiều tuổi, tức giận đến mức suýt ngất đi, nhưng cuối cùng cũng không thể nói gì thêm.

Mẹ ta nghiêm mặt, kiểm tra kỹ từng ngón tay ngón chân của cô nương kia, thậm chí còn mở miệng nàng ấy để xem răng, rồi miễn cưỡng nói: “Tiền bạc trong nhà đều đã cho ngươi tiêu hết, đừng nói đến việc học, ngay cả tiền cưới xin cũng không còn, theo ý mẹ, coi như ngươi đã mua một cô vợ đi.”

Ca ca ta vốn hiếu thảo, nhưng nghe vậy thì quỳ xuống nói: “Mẹ, con thật sự chỉ muốn trả ơn, con không xứng với nàng ấy, số tiền đó, sau này con sẽ trả lại, xin mẹ đừng làm khó nàng ấy.”

“Ngươi nghĩ ta không nhận ra sao?”

Mẹ ta nói: “Nàng da mịn thịt non răng cũng tốt, nhưng cũng chỉ là nha hoàn của Lâm gia đại nhân, nói trắng ra cũng là nô tịch, ngươi chuộc thân cho nàng, có gì mà không xứng?”

Lâm gia, chính là nơi ca ca ta đến làm việc cách đây ba năm, cũng từ khi về từ nhà Lâm đại nhân về, ca ca mới bất ngờ muốn đi học.

Mẹ ta là một phụ nhân mạnh mẽ, trong nhà luôn nghe theo bà, nhưng lần này, ca ca lại không chịu nhượng bộ: “Con đã nói rồi, con chỉ muốn trả ơn, mẹ đừng ép con bất hiếu.”

Mẹ ta không thể chịu đựng được, liền bắt đầu dùng chiêu cũ: “Ta thật khổ quá mà, lấy phải ông chồng Hứa gia nghèo khó, giờ đến con trai cũng cãi lại ta, ta thà chet còn hơn.”

Vừa khóc lóc, vừa giả vờ định đ//âm đầu vào cửa, cha ta cả đời sợ nhất là mẹ dùng chiêu này, lo lắng kêu lên: “Con trai,không được cãi lại mẹ, việc cưới vợ, vốn dĩ phải do mẹ ngươi quyết định!”

Đúng lúc đang lộn xộn như thế, Vân Nương mở mắt ra, đôi mắt đẹp đến mức mẹ ta cũng quên mất việc gây náo loạn, chỉ ngơ ngác nhìn nàng, còn không nhịn được nuốt nước miếng.

Ca ca nói không sai, nhà ta dường như thực sự không xứng với một tiên nữ như vậy.

Nhưng không ngờ, nàng ấy nhìn thì yếu đuối, nhưng khi tỉnh lại thì dứt khoát đứng dậy, cùng ca ca quỳ xuống và nói: “Trước khi cha con qua đời đã dặn, nếu có người tốt bụng chuộc con ra, thì hãy gả cho người đó. Nay cha mẹ Hứa lang đã đồng ý, thì mọi chuyện cưới xin đều do hai trưởng bối quyết định.”

Nàng ấy vẫn còn yếu, nói chuyện có chút run rẩy, ca ca ta vô thức muốn đỡ lấy, nhưng lại như thể làm điều gì đó xúc phạm mà rút tay lại.

Huynh ấy mím môi nhìn Vân Nương, trong mắt như có ngàn lời muốn nói, nhưng cuối cùng chỉ cúi đầu chấp nhận cuộc hôn nhân này.

Ta mới mười hai tuổi, không hiểu được những suy nghĩ phức tạp trong lòng huynh ấy, nhưng ta biết, ca ca chắc chắn rất yêu Vân Nương, người trong phòng đều có mắt, không ai là không nhận ra.

02.

Hôn sự đã được định đoạt, nhưng mẹ vẫn không vui. Mỗi khi ăn cơm, mẹ lại quăng ném đồ đạc.

Tân nương xinh đẹp của ca ca vốn quen sống sung sướng, ăn cháo cũng đau rát cổ họng đến mức chảy m//áu.

Ca ca không dám làm phiền mẹ, bèn nghĩ ra cách dậy sớm hơn mẹ để đi nhặt trứng gà cho nàng ấy bồi bổ. Nhưng gà là của mẹ nuôi, số lượng trứng hàng ngày đều được tính toán kỹ lưỡng.

Ngày mẹ bắt được ca ca, lông gà bay tứ tung trên đầu huynh ấy, khiến mẹ tức giận suýt nữa bóp chet một con gà.

Nhà chúng ta là nông dân, một ngày chỉ ăn hai bữa cháo loãng, trứng gà thì phải để dành bán lấy tiền, nhất là nhà ta, từ ba năm trước, khi ca ca ca đòi đi học, cha mẹ đã cố gắng chống đỡ để huynh ấy được đi học.

Ca ca học rất giỏi, trong vòng ba năm, người học hành suốt đời ở trường làng là Tiền đồng sinh cũng thở dài nói rằng không còn gì để dạy huynh ấy nữa, nếu cho huynh ấy đi học thêm một năm ở huyện, chắc chắn ca ca sẽ đỗ Tú tài.

Đỗ Tú tài rồi, ca ca có thể tìm một trường tư thục, vừa dạy học vừa tiếp tục thi lên cao. Vì vậy tháng trước, gia đình đã phải bán đi một nửa mảnh đất.

Tú tài, đó là người quý giá không cần quỳ trước quan viên, cả vùng chỉ có một người đỗ cách đây mười năm. Hôm bán đất, mẹ ôm ta vào lòng nói lời xin lỗi: “Con gái à, cha mẹ vô dụng, vét hết của cải trong nhà cũng chỉ đủ cho ca ca con đi học một năm, nếu không đỗ, ngay cả của hồi môn của con cũng mất, còn làm lỡ dở con nữa.”

Bây giờ số tiền đó đã bị ca ca dùng để chuộc tẩu tẩu, mẹ nằm mơ cũng nghĩ cách tiết kiệm để lấy tiền học phí cho huynh ấy, ăn số trứng gà dùng bán kiếm tiền, thật sự là đang đ//âm vào tim mẹ.

Mẹ tức giận, ngay lập tức kéo ca ca đi tìm tẩu tẩu tính sổ, cha không tiện đi theo, đành bảo ta ngăn lại, nhưng vừa đẩy cửa vào, chúng ta đều ngỡ ngàng.

Nàng ấy vừa mới dậy, tóc vẫn còn buông xõa, ngồi bên cửa sổ đọc sách của ca ca, ánh sáng ban mai chiếu rọi khiến cả người nàng toát lên vẻ tao nhã khó tả.

Một nữ nhân mà lại có thể đọc sách biết chữ! Mẹ ta lập tức nghẹn lời, người biết chữ và chúng ta như cách nhau một ngọn núi, từ khi ca ca đi học, mẹ có một thời gian nói chuyện với ca ca cũng nhỏ giọng đi, nếu không phải lần này mất hết của cải, mẹ đã lâu không còn tức giận như vậy.

Tẩu tẩu thấy chúng ta, liền kính cẩn bước tới chào mẹ: “Chào buổi sáng thưa phu nhân, con định tắm rửa xong mới đến vấn an, lại phiền phu nhân phải đến trước.”

Nàng ấy và ca ca chưa làm lễ bái đường, bây giờ chỉ gọi mẹ là phu nhân, mẹ ta nói rằng cách xưng hô đó quá lớn, nhưng khi nghe thấy, khóe miệng bà vẫn không khỏi mỉm cười.

Sau khi vấn an, nàng ấy liếc nhìn lông gà trên đầu ca ca rồi nói: “Là do con quen được chiều chuộng, nên mới khiến Hứa lang vất vả như vậy. Nhưng người yên tâm, con sẽ cố gắng thích nghi.”

Mẹ bị sốc vì nàng ấy biết chữ, khí thế cũng giảm hẳn, lắp bắp nói: “Ta cũng không phải loại mẹ chồng ác ý không cho con dâu ăn no, nhưng tiết kiệm tiền học phí cho con trai là việc lớn của gia đình, không chỉ con, cả nhà đều phải thắt lưng buộc bụng.”

Mẹ đã nói rất uyển chuyển, nhưng ca ca vẫn chen vào: “Cơ thể của Vân Nương vẫn còn yếu, không thể tiết kiệm được trong vấn đề ăn uống, con sẽ tiết kiệm phần ăn của mình để đổi lấy trứng gà.”

Ca ca ngốc này, thực sự có vợ quên mẹ, khiến mẹ tức giận vỗ lưng huynh ấy bộp bộp, ta định đến can ngăn, nhưng thấy tẩu tẩu đau lòng nhíu mày, tay định đưa ra rồi rút lại.

Mẹ thường nói, bà hạnh phúc nhất trong đời là lấy được người chồng yêu thương mình, có thể thấy tình yêu là một điều tốt, cũng nên để ca ca hưởng một chút.

Nhưng không ai trong chúng ta ngờ rằng, tẩu tẩu mới lại giỏi đến vậy, nàng ấy buột miệng nói: “Người đừng đánh nữa, không ai phải tiết kiệm cả, sau này con sẽ dạy Hứa lang học, đảm bảo còn hơn cả các tiên sinh ở huyện dạy.”

Mẹ ta suýt ngã sấp mặt, không thể tin vào tai mình: “Con nói con muốn làm gì?”

“Ngay cả Tiền đồng sinh cũng nói không thể dạy nổi nó, con là nữ tử, có thể dạy được sao?”

Nhưng đôi mắt của ca ca thì sáng lên: “Có thể, nàng ấy nói được thì chắc chắn được.”

03.

Việc học hành là chuyện quan trọng nhất trong nhà. Mặc dù có ca ca bảo đảm, cha mẹ vẫn không dám mạo hiểm.

Tẩu tẩu thấy được sự do dự trong ánh mắt của họ, liền ngồi xuống viết một bài văn chương, viết xong thì đưa cho ca ca ta và nói: “Chàng chép lại bài này rồi đem đến cho Điền tiên sinh xem thử.”

Bút mực không phải là thứ rẻ tiền, mẹ ta theo phản xạ nói: “Lấy bài của con đưa luôn cũng được mà, sao phải lãng phí giấy khác?”

Tẩu tẩu kiên quyết lắc đầu: “Bút mực của nữ tử khuê phòng không thể dễ dàng cho người ngoài nhìn thấy được. Làm phiền Hứa lang.”

Nói xong, nàng ấy nhìn ca ca ta một cái, huynh ấy lập tức tiếp lời: “Cha, mẹ, nhà nông chúng ta lấy vợ có học thức quá nổi bật, tốt hơn hết là không nên nói ra chuyện này, cứ xem như bài này là con viết đi.”

Tiếc là lúc đó ta không hiểu, Điền tiên sinh là bậc trưởng bối, đưa bút mực của mình cho cũng không sao, nhưng hai phu thê này lại làm cha mẹ sợ hãi, liên tục gật đầu.

Điền tiên sinh, lão nhân gia râu bạc trắng, xem xong bài viết, chạy còn nhanh hơn cả ca ca ta, nắm tay huynh ấy chưa vào nhà đã hô lên: “Hứa lão huynh, nhà huynh thật may mắn, sắp có một công tử đỗ Tú tài rồi!”

Cha ta lắp bắp, ngớ người xác nhận lại: “Ông nói là, chỉ dựa vào bài viết này có thể đỗ tú tài sao?”

“Không chỉ là tú tài, theo ta thấy là đỗ cả cử nhân, tiếc là học vấn ta có hạn, không dám khẳng định, nhưng tú tài thì chắc chắn rồi.”

Mẹ ta giữa những lời chúc mừng liên tục của Điền tiên sinh vui mừng đến mức không biết phải làm gì, kéo ta đến phòng của tẩu tẩu, nhưng khi đứng trước cửa phòng lại xấu hổ không dám vào, cuối cùng tẩu tẩu cười nói với ta: “Tiểu Hòa, sau này ta cũng sẽ dạy muội học chữ nhé?”

Ta nghe xong ngẩn ngơ, chữ nghĩa là thứ quý báu như vậy, con gái có thể học được không? Mẹ ta rưng rưng nước mắt, đẩy ta về phía trước: “Đơ ra đó à, còn không mau cảm ơn tẩu tẩu của con.”

Buổi tối, nhà chúng ta ăn một bữa ăn thịnh soạn nhất trong thời gian gần đây, mẹ ta hấp bánh bột ngô, còn mua một cân thịt heo, xào khô với ớt, nhồi vào bánh bột ngô, mùi thơm của dầu hòa quyện với mùi thơm của bột ngô, ngon không tả xiết.

Tẩu tẩu có lẽ không quen ăn cay, mẹ cũng làm cho nàng ấy thịt viên và trứng hấp, nhưng nàng ấy vẫn vừa ho vừa ăn, ăn hết một cái bánh bột ngô.

Ca ca ta ngăn nàng ấy, tẩu tẩu ngượng ngùng nói: “Phu nhân làm ngon quá, mặc dù cay nhưng vẫn muốn ăn, không sao đâu.”

Nàng ấy luôn ăn uống như một con mèo nhỏ, hiếm khi như vậy, mẹ ta vui mừng gắp thêm thức ăn vào bát nàng ấy: “Không quen ăn cháo lúa mì thì thôi, sau này sẽ xay thành bột để làm bánh cho con, chẳng tốn bao nhiêu tiền đâu. Từ giờ chúng ta có thể tốn kém hơn một chút.”

Mẹ gắp gắp thức ăn, rồi nói: “Nhưng danh xưng có lẽ nên thay đổi, cứ gọi là phu nhân không được, phải gọi là mẹ chứ?”

Tẩu tẩu đỏ mặt cúi đầu: “Dù sao cũng chưa bái đường, vậy không hợp phép tắc.”

Mẹ đặt đũa xuống: “Vậy thì dễ thôi, giờ chúng ta cũng có tiền làm tiệc cưới rồi, ngày mai mẹ sẽ nhờ người chọn ngày tốt, con cứ chờ làm tân nương của nhà ta nhé.”

04.

Ca ca ta sắp cưới vợ, cha mẹ không kìm được niềm vui và đã uống vài chén rượu. Riêng ta thì lo lắng vì câu nói của tẩu tẩu rằng nàng sẽ dạy ta học chữ.

Mẹ gõ nhẹ lên đầu t và nói: “Con gái à, đừng nghĩ quá nhiều. Chỉ cần con học được một phần từ tẩu tẩu con thôi, sau này lấy chồng, đảm bảo mẹ chồng cũng không dám coi thường con.”

Ta đáp lại với vẻ ngập ngừng: “Nhưng trước đây mẹ hay nói rằng giấy mực đắt đỏ, bảo con đừng lại gần nơi ca ca học bài mà?”

Mẹ không nói gì, một lúc lâu sau mới thở dài: “Là mẹ không có khả năng, không thấy được cách các gia đình tốt dạy con gái mà làm lỡ dở con. Ai bảo nhà mình nghèo, ca ca con học hành khác biệt như thế, mua được tân nương này thật là không uổng phí.”

Ta ôm tâm tư trở về phòng, không ngờ ca ca đã đứng chờ ở cửa. Từ khi huynh ấy ra ngoài làm việc và quyết tâm học hành, chúng ta đã lâu không nói chuyện với nhau, mẹ nói không được làm mất thời gian của ca ca, và không hiểu vì sao, ta ngày càng ngại gần gũi với huynh ấy.

“Tiểu Hoà có biết cuốn sách đầu tiên của ca ca là như thế nào không?” Ca ca nhẹ nhàng hỏi, tay vuốt nhẹ lên đầu ta. Ta tò mò nhìn huynh ấy, lắng nghe một câu chuyện thật đẹp.

Ca ca nói rằng khi mẹ ốm, huynh ấy đi theo Trương thúc vào thành kiếm tiền và được gọi vào phủ của Lâm đại nhân để tu sửa nhà.

Khu nội viện bọn họ không được vào, chỉ tu sửa thư phòng bên ngoài. Vì ca ca nhanh nhẹn, nên được giao việc sửa cửa sổ gần nơi các công tử học, ngày qua ngày nghe những âm thanh từ bài giảng, ca ca nhận ra mình dần nhớ được.

Nhớ được, ca ca lại bắt đầu muốn hiểu những lời đó có nghĩa gì, nên công việc của huynh ấy ngày càng chậm lại, lúc nào cũng muốn lắng nghe tiên sinh trong thư phòng nói gì. Dần dần, đốc công cũng phát hiện ra, mắng ca ca tới tấp.

“Hãy nhìn lại thân phận của mình đi, còn muốn học đòi người ta đọc sách, soi gương mà xem mình có xứng không? Thật là đồ nhà quê, thấy nhà người ta tốt đẹp là tưởng mình cũng vậy, nếu muốn mơ thì chet xa một chút mà mơ, đừng liên luỵ ta.”

Những lời đó, từng câu từng chữ từ miệng ca ca ta tuôn ra, ta biết rằng ca ca không bao giờ quên. Nhưng suốt những năm qua, ca ca cũng chưa bao giờ nói một câu nào trước mặt cha mẹ.

Ta đau lòng kéo tay huynh ấy, tức giận nói: “Người đó thật xấu, mắt chó coi thường người khác. Sau này khi ca ca thi đậu tú tài, nhất định phải đi vòng qua nhà ông ta một lần để làm ông ta tức chet!”

Ca ca ta lắc đầu: “Ông ta không tốt, nhưng ta cũng có lỗi, là ta làm chậm trễ công việc trước.”

“Nếu không có ông ta, thì tẩu tẩu Vân Nương cũng sẽ không tình cờ đi qua và nghe thấy, không gửi tặng ta một cuốn sách, cũng sẽ không nói những lời đó với ta.”

“Nàng ấy nói rằng sách của các bậc thánh hiền viết ra là để cho mọi người đọc, bất kỳ ai trên đời này có lòng học hỏi đều có thể đọc. Nàng ấy còn nói rằng ta dù làm công việc nặng nhọc mà vẫn khao khát tri thức, không biết rằng điều đó còn hơn nhiều người bình thường. Vì vậy nàng ấy đã tặng ta một cuốn sách, hy vọng ta trân trọng tài năng của mình.”

Ánh mắt ca ca sáng lên khi nói, như đang nhớ lại điều đẹp nhất trong đời: “Đó là lần đầu tiên có người nói với ta rằng ta không phải kẻ hèn hạ, và cũng là lần đầu tiên ta bắt đầu nhìn nhận ước mơ của mình một cách nghiêm túc, không muốn sống cuộc đời vô nghĩa nữa. Chính nàng ấy đã tạo nên ca ca ngày hôm nay.”

“Vì vậy Tiểu Hòa, đừng tự ti. Nếu muội muốn học chữ, thì cứ học, tẩu tẩu muội cũng là nữ tử, nàng ấy học còn giỏi hơn ca ca.”

Trong giọng nói đầy cảm xúc của ca ca, ta ngơ ngác gật đầu. Trong lòng không khỏi nghĩ, tẩu tẩu thật giỏi, có thể hiểu được những điều như vậy.

Nhưng một tẩu tẩu giỏi như thế, có thật là chỉ làm nha hoàn mà có được không? Ta mơ hồ nhận ra đây là một câu hỏi rất quan trọng, nên bất giác hỏi ra: “Tẩu tẩu thật sự chỉ là một nha hoàn thôi sao?”

Ca ca rõ ràng không ngờ ta sẽ hỏi câu này, im lặng một lúc lâu mới cười nói: “Ca ca biết Tiểu Hòa nhà mình thông minh mà.”

Nhưng ca ca vẫn không trả lời rõ ràng câu hỏi của ta, chỉ nhìn ta một cách ẩn ý: “Trước đây ta nỗ lực học hành là để sớm cho muội và cha mẹ có cuộc sống tốt hơn, nhất là muội, ta luôn muốn thực hiện điều đó nhanh nhất có thể, như vậy khi ta đỗ cử nhân, sẽ dạy muội vài năm, có vốn liếng để chọn cho muội một người chồng tốt.”

“Nhưng từ nay trở đi, ta sẽ cố gắng hơn nữa, vì ngoài muội ra, ta còn muốn bảo vệ một người khác khó bảo vệ hơn.”

“Tiểu Hòa ngoan, muội giúp ca ca nhé?”